IJslandse Grutto
De IJslandse grutto (Limosa limosa islandica) is een ondersoort van de grutto, die vooral opvalt door zijn compacte formaat en de diep oranjerode kleur in zomerkleed. Hij is kleiner en donkerder dan de "gewone" grutto (Limosa limosa limosa). De IJslandse grutto heeft een relatief korte snavel en poten en vertoont in de vlucht een kenmerkende witte stuit en brede witte vleugelstrepen. In het broedseizoen kleuren de borst en kop intens oranje, wat hem een zeer opvallende verschijning maakt op de IJslandse toendra’s waar hij broedt.
Zoals de naam aangeeft, broedt de IJslandse grutto hoofdzakelijk in IJsland. Daar kiest hij vochtige graslanden, toendra’s en moerassige gebieden om zijn nest te maken. Het nest is een eenvoudige kuil in de grond, waarin meestal vier eieren worden gelegd. Beide ouders broeden en verzorgen de jongen. Het broedseizoen valt tussen mei en juli, waarna de vogels zich klaarmaken voor hun indrukwekkende trektocht. Een klein aantal broedparen komt ook voor op de Faeröer en in Schotland, maar IJsland herbergt veruit het grootste deel van de populatie.
Tijdens de trekperiode is de IJslandse grutto vaak te zien in West-Europa, met name langs de kusten van het Verenigd Koninkrijk, Ierland en Nederland en België. In de wintermaanden trekt hij verder naar Zuidwest-Europa, de Atlantische kusten van Frankrijk en Spanje, en zelfs tot aan de kusten van West-Afrika. Tijdens deze periode verblijven de vogels vaak op slikken en schorren, waar ze op zoek gaan naar wormen, schelpdieren en andere ongewervelden. Hun lange snavel stelt ze in staat om diep in de modder naar voedsel te boren.
De populatie van de IJslandse grutto is de laatste decennia relatief stabiel gebleven, zeker in vergelijking met de sterk bedreigde "gewone" grutto. Toch vormt habitatverlies een belangrijke bedreiging, vooral in de overwinteringsgebieden en op de trekroute. Verdroging, landbouwintensivering en verstoring door menselijke activiteiten kunnen negatieve effecten hebben op deze soort. Natuurbeschermingsprojecten, zoals het behoud en herstel van wetlands, zijn daarom van groot belang. Dankzij ringonderzoek en zenderprojecten weten wetenschappers inmiddels veel over de trekroutes en leefwijze van de IJslandse grutto, wat helpt om gerichte maatregelen te nemen voor zijn bescherming.
